Stres Neden Acıktırır? Stres, birçok insan için hayatın en önemli ve can sıkıcı gerçeklerinden biridir. Son yıllarda yapılan araştırmalar stresin artan vücut yağları için de önemli bir etken olduğunu ortaya koymuştur. Stres altında kişiler ne kadar sağlıklı beslenirse veya spor yaparsa yapsın kilo kaybetmeleri  engellendiği gibi kazanmaları da olası hale gelmektedir. Peki stres vücudumuzda hangi tepkimelere yol açarak bu süreci oluşturmaktadır merek ettiniz mi?

İşte stres anında vücudumuzda olanlar;

Vücudumuz her türlü strese ( fiziksel veya psikolojik ) tamamen aynı şekilde cevap vermektedir.Her stresli günde beyin fiziksel bir tehlikeye maruz kalmışız gibi davranarak hücrelerine güçlü hormonların serbest kalması yönünde talimat vermektedir.

Vücutta meydana gelen adrenalin patlaması vücudun savaşabilmesi için  depo  enerjinin  korunmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda kortizolda meydana gelen artış  ve dalgalanmalar ise stres durumunda, öyle olmamasına rağmen vücudunuzda fazla enerji harcadığı ve yerine konulması gerektiği sinyallerini vermekte, bu durumsa sizi çok ama çok aç bir  duruma sokmaktadır. Vücudunuz stres devam ettiği süre kortizolu pompalamayı sürdürmektedir.

Bu durumda maalesef çok az insan  sağlıklı ve düşük enerjili bir alternatif olan salatalık dilimlerine ulaşmaya çalışmakta; çoğunluk beyinde zevk verici  kimyasalların salınmasına neden olan tatlı, tuzlu ve yağlı besinler tüketerek gerginliği azaltmaya çalışmaktadır.( Elissa Epel PhD ) ( California Universite) Bu yatıştırıcı etki bağımlılık oluşturarak  kendinizi sinirli veya stresli hissettiğinizde şişmanlatıcı besinlere yönelmenize neden olmaktadır.

 

Stres Neden Vücut Yağlarını Arttırır?

Adrenal bezin kortizol pompalamasıyla birlikte kas yapıcı hormon olan testesteron üretimi yavaşlar,  testesteron seviyesindeki bu düşüş  kas dokusu kaybına ve vücudunuzun çok daha az enerji harcamasına neden olur (Shown Talbott -Cortısol -Connection). Bu durum yaşlanmayla doğal olarak meydana gelmekle birlikte yüksek kortizol seviyeleri bu süreci hızlandırmaktadır. Kortizol aynı zamanda vücuda  özellikle de yaşamsal organları kapladığı için kan dolaşımına yağ asitlerini serbest bırakarak, kolesterol ve insülin seviyelerini yükseltmekte, bu yolla da kalp ve şeker hastalığı için zemin oluşturan viseral yağların (bel kısmında ve iç organların etrafında ve arasında) depolanmasını  uyarıcı etki etmektedir. Ancak birkaç adımda stresi yenerek kortizol seviyenizi ve kilolarınızı kontrol altında  tutmak mümkün olabilir.

 

1- Daha Fazla Hareket;

Kaslarınızı hareket  ettirmek çok etkili bir acil stres gidericisidir.Hareket etmeniz vücudunuzu stres kaynağından uzaklaştırdığınızı düşündürecektir. Egzersiz kan dolaşımını hızlandırarak kortizolun böbreklere hızlı iletimini sistemden hızlı atılmasını sağlar. Ancak şınav çekmek sizin için pek de pratik değilse el veya baldır kaslarınızı bükmek bile kortizolun hızlı hareket etmesine neden olacaktır. Öğle tatilinde küçük bir yürüyüş bile bazen sizi rahatlatacak ve kortizol seviyenizi düşürmek için yeterli olacaktır. Talbott haftada 3 kere 18'er dakikalık yürüyüşlerin hormon seviyesini % 15 düzeyinde düşürdüğünü ortaya çıkarmıştır.

 

2- Öğünlerde Yavaşlayın;

Stres anında çok sağlıklı besinleri bile silip süpürme eğilimi göstermekteyiz. Ancak yapılan araştırmalar  büyük yemek porsiyonları ve azalan yemek sürelerinin, artan karın yağları ile bağlantılı olduğunu ortaya koymuştur. Epel, her lokmanın tadına vararak ve tokluk hissine dikkat vererek yavaş yemek yemenin toplamda daha az miktarda besin tüketimine  neden olmasıyla, birlikte kortizol seviyesini düşürerek yağların bel çevresinde toplanmasını önlediğini ortaya çıkarmıştır.

 

3- Katı  ve Dengesiz Diyetlere Son;

Sürekli sıkı ve aynı şekilde diyet yapmanın kortizol seviyesini %18  oranında arttırdığı yapılan araştırma sonuçlarında ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca kortizol seviyemiz ani artış gösterdiğinde kan şekerimizde önce çok hızlı yükselip ani şekilde düşerek bozulmaktadır. Tahmin edilebileceği üzere bu durum bizi  huysuz, huzursuz ve besinlere fazlasıyla aç hale getirmektedir.Beynimiz ana yakıtı olan şekerden mahrum kalınca irademiz kaybolmaktadır.

Peeke böyle zamanlarda sıkı diyet listeleri uygulamak yerine, 3  ana ve 3 ara öğün şeklinde beslenerek kan şekeri seviyesini sabit tutarak açlık mekanizmasının dengesinin bozulmasının önlenmesini ve  böylece vücudumuza ekstra kilo ekstra, gereksiz  kaloriden alımından korunmasını önermektedir.

 

4- Bazen Yeme Krizlerine Teslim Olmak da İyidir;

Bazen stres sizi tatlı veya tuzlu birşeylere yönlendirdiğinde; panik yapmayın sadece kontrollü tüketin. Epel, kortizol kontrolünü kaybetmeden önce küçük bir kaçamakla kendinizi keyiflendirmenin kortizol  direncini  kırmanın en iyisi yolu olduğunu söylemektedir. 

Ağzınıza  küçük bir parça çikolata alın; tadını hissedin;kendinizi mutlu edin ama sadece bir bir parça. Eğer kendinizi dizginlemekte zorlanıyorsanız  tıka basa yeme krizlerine tutulmamak için önlemler alın. Tüm paketi  yemekten korkuyorsanız sadece küçük bir adet kurabiye alın yada tüm paketi buzlukta saklayın. Böylece  yemek için çözülmesini beklemek zorunda kalın. Kim bilir belki de vazgeçersiniz…. Denemeye değer…

 

5- Kafeini Azaltın;

Baskı altında birde kafeinsiz kahve içmeyi deneyin.Kafein ve stres bir araya geldiğinde kortizol seviyeleri stresin tek başına olduğundan çok daha fazla artmaktadır. Oklahama Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma sonucunda hafif stres anında tüketilen 2,5 - 3 kupa kahveye eşit miktarda kafeinin  kortizol seviyesini %25 oranında arttırarak 3 saat bu düzeyde kalmasını sağladığı görülmüştür. Kişiler 600 mg kafein aldıklarında ise ( 6 kupaya eşdeğer) hormon seviyesi % 30 oranında yükselmiş ve tüm gün boyunca bu seviyede kalmıştır. Yüksek kafein tüketiminin kortizol seviyelerini arttırmasının stres oburluğuna da yol açabileceği düşünüldüğünde, fazla kilolardan korunmak için aynı zamanda kafein tüketiminde azaltılması gerektiği sonucu doğmaktadır.

 

6- Kahvaltıyı Güçlendirin;

B vitaminleri,C vitamini, Ca,Mg kayıpları ve eksiklikleri vücudumuzu daha da strese sokmaktadır. Talboot bu eksikliklerin kortızol seviyelerine ve açlık krizlerine neden olduğunu iddia etmektedir. Stresli zamanlarda  besin öğelerinden  zengin güçlü bir kahvaltıyla güne başlayarak savaşı erken başlatabilirsiniz.

 

C vitamini için protein,greyfurt,bir avuç çilek

 

Magnezyum ve Kalsiyum için için; bir kase az yağlı yoğurt 

 

B vitamini için hem buğday ekmeği ve birkaç  fındık,ceviz badem kullanabilirsiniz. Fındık, ceviz, bademdeki yağ asitlerinin ayrıca stres hormon yapımını azaltıcı etkisi de bulunmaktadır.

 

7-Uyuyun;

Stres düşürmek için en etkili strateji kuşkusuz uyumaktır.Vücudunuz  uykusuzluğu majör bir stres faktörü olarak görmektedirler. Chicago Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada; gecede ortalama 6.30 uyuyan kişilerde kortizol, iştah ve kilo alımında artış olduğu ortaya çıkarılmıştır. Tüm dünyada sağlık otoriteleri günlük optimum 7-9 saat uyku önermektedir. Yetersiz uyku ayrıca açlık arttırıcı  hormon olarak bilinen uyku  ghrelinin de yükselmesine neden olmaktadır. Bir başka araştırmada ise uykusuz kişilerde özellikle tatlı tuzlu besinlere karşı iştahın %23 oranında arttığı ortaya çıkarılmıştır. Dolayısıyla sadece gözaltı morluklarınız değil sağlığınız ve fazla kilolarınız için de uykunuzu almanız gerekmektedir. 

Sevgiyle Kalın

Sağlıklı Beslenin, Hayatı Yakalayın

Uzman Diyetisyen Ceylan Akiş